Author: admin

နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ရွှေရောင်းဝယ်ခြင်းနှင့် ရွှေစျေးကွက်အတွင်း စျေးကစားမှုများ လုံးဝပျောက်ကွယ်သွားပြီဟု ရန်ကုန်တိုင်းရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းဥက္ကဌ ဦးမျိုးမြင့်က ပြောကြားသည်။ သက်ဆိုင်ရာကော်မတီများ၊ ဌာနများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ၊ ရွှေရောင်းဝယ်မှုသင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်နိုင်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကြောင့် ပျောက်ကွယ်သွားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဦးမျိုးမြင့်က သုံးသပ်ပြောကြားသည်။ “နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ရောင်းဝယ်ခွင့်လုံးလုံးပျောက်သွားပါပြီ။ အဲ့ဒီလိုပဲ ရွှေစျေးကွက်မှာ ရွှေစျေးကစားတာတွေလည်း အားလုံးပျောက်ဆုံးသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက ဌာနဆိုင်ရာရဲ့ ထိန်းကျောင်းပေးမှု၊ အသင်းသူအသင်းသား ရွှေကုန်သည်တွေရဲ့ စည်းလုံးညီညွတ်မှု သင်တန်းတွေရဲ့ ဖွင့်လှစ်လိုက်တဲ့ရည်ရွယ်ချက်တွေကို ဥပဒေတွေကို ပြည်သူလူထုအတွင်းမှာ စိမ့်ဝင်ပျံ့နှံ့တာတွေ၊ ငွေကြေးခဝါချမှုဥပဒေ ပျံ့နှံ့လာတဲ့အတွက် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ရွှေရောင်းဝယ်တာ၊ စျေးကစားတာတွေ အထူးပပျောက်သွားပါတယ်လို့ တင်ပြလိုပါတယ်” ဟု ရန်ကုန်တိုင်းရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းဥက္ကဌ ဦးမျိုးမြင့်က ပြောကြားသည်။ ကမ္ဘာ့ရွှေစျေးမြင့်တက်မှုနှင့် ကောလာဟလသတင်းများမှာ ရွှေစျေးကွက်အတွင်း ရိုက်ခတ်မှုကြီးမားကြောင်း၊ လတ်တလောတွင် ကောလာဟလသတင်းများ မထွက်သဖြင့် စျေးကွက်တွင် တည်ငြိမ်နေသည်ဟု ဦးမျိုးမြင့်က ဆက်လက်ပြောကြားသည်။ “ပြည်တွင်းမှာလည်း ကောလာဟလတွေက ကျဆင်းလာတော့ ပြည်တွင်းရွှေစျေးက အကျပိုင်းဘက်ကို ရောက်နေပါတယ်။ ဒီနှစ်က ကမ္ဘာ့ရွှေစျေးအလှုပ်အခတ်ကလည်းကြမ်းတယ်။ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကလည်း ကြမ်းတော့ အလှုပ်အခတ်များခဲ့တယ်” ဟု ဦးမျိုးမြင့်က ပြောကြားသည်။ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက် မွန်းလွဲပိုင်းတွင် ရန်ကုန်တိုင်းရွှေလုပ်ငန်းရှင်များအသင်း၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ပြည်တွင်းအကယ်ဒမီမီးလင်းရွှေစျေးနှုန်းမှာ တစ်ကျပ်သားလျှင် ကျပ်သုံးဆယ့် ခြောက်သိန်းတစ်သောင်း လေးထောင့် လေးရာဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုင်းအစိုးရရှေ့နေများသည် အထက်လွှတ်တော်အမတ်တဦးကို မူးယစ်မှောင်ခိုမှု၊ ငွေကြေးခဝါချမှုနှင့် နိုင်ငံဖြတ်ကျော်ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းနှင့် ပတ်သက်မှု အပါအဝင် စွဲချက် ခြောက်ခုဖြင့် တရားစွဲဆိုလိုက်ကြောင်း ရှေ့နေချုပ်ရုံးမှ ဒီဇင်ဘာလ ၁၅ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။ အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဥပကစ် ပါချာရီယန်ကွန်သည် ဘန်ကောက်မှ ရာဇဝတ်တရားရုံးသို့ ရောက်သောအခါ စွဲချက်များအားလုံးကို ငြင်းဆိုပြီး ဘတ်ငွေ ၁၀ သန်း (ဒေါ်လာ ၂၈၆,၀၀၀) အာမခံဖြင့် လွှတ်ထားပေးခံရသည်။ ဥပကစ်၏အမှုသည် မြန်မာစစ်ကောင်စီနှင့်၊ အထူးသဖြင့် စစ်ကောင်စီခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင်နှင့် ရင်းနှီးသည်ဟု ကျော်ကြားသူ ထွန်းမင်းလတ်အမှုနှင့် ပတ်သက်နေသည်။ ထိုစစ်ခေါင်းဆောင်သည် ရွေးကောက်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အစိုးရကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင်အာဏာသိမ်းသည့် ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့အားလုံးနှင့် ပတ်သက်သောအမှုများတွင် မူးယစ်ဆေးမှောင်ခိုလုပ်ငန်းမှ ငွေများကို ထွန်းမင်းလတ်နှင့် ဥပကစ်တို့ ထိန်းချုပ်ထားသည့် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားကုမ္ပဏီမှတဆင့် ငွေကြေးခဝါချသည် ဆိုသည့် စွပ်စွဲချက် ပါဝင်သည်။ သို့သော် ဥပကစ်က ထိုလုပ်ငန်းမှ ၎င်း၏ ရှယ်ယာများကို သူ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဖြစ်သောအခါ ရောင်းချပြီးဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။ မြန်မာသည် မက်သာဖက်တမင်းကဲ့သို့သော မူးယစ်ဆေးများကို အဓိက ထုတ်လုပ်တင်ပို့သည့် နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ထိုမူးယစ်ဆေးအများစုသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင်း သုံစွဲမှုနှင့် တဆင့်တင်ပို့ရန်အတွက် ဖြစ်သည်။ ဥပကစ်နှင့် ထွန်းမင်းလတ်တို့သည် မြန်မာတွင် ကာစီနိုလုပ်ငန်းတခုနှင့် ထိုင်း ဓာတ်အားပေးကုမ္ပဏီတခု အပါအဝင် ကုမ္ပဏီအများအပြားတွင် ရှယ်ယာများပိုင်ဆိုင်သည်ဟု ထိုင်းနှင့် မြန်မာ မီဒီယာများက ဖော်ပြသည်။ ထွန်းမင်းလတ်သည် မြန်မာစစ်ကောင်စီအတွက် လက်နက်ပွဲစားဖြစ်သည်ဟု မြန်မာမှ လွတ်လပ်သော မီဒီယာများနှင့်…

၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ဝက်ဝက်ကွဲအောင် မြင်လူကြိုက်များခဲ့သည့် Barbie ဇာတ်ကား ဖန်တီးသူ ဒါရိုက်တာဂရတ်တာဂါးဝစ်က နောက်နှစ်မေတွင်ကျင်းပမည့် ၇၇ ကြိမ် မြောက်ကိန်းရုပ်ရှင်ပွဲတော်၏ အကဲဖြတ်ဒိုင် အဖွဲ့ကို ဦးဆောင်သွားမည်ဟု ပွဲတော်စီစဉ်သူများက ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် ကြေညာ ထားသည်။ အသက် ၄၀ ရှိပြီဖြစ်သည့်ဂါးဝစ်က သရုပ်ဆောင် ၊ ဇာတ်ညွှန်းရေးဆရာလည်းဖြစ်ပြီး ကိန်းပွဲတော်၏ ဒိုင်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်နေရာကို ရောက်လာသည့် ပထမဆုံးအမေရိကန် အမျိုးသမီးဒါရိုက်တာဖြစ်သည်။ များသောအားဖြင့် အမျိုးသားများကို တာဝန်ပေးလေ့ရှိသည့် ယင်းနေရာကို ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် သြ စတြေးလျရုပ်ရှင်မင်းသမီး ကိတ်ဘလန်းချတ်က တာဝန်ယူခဲ့သည်။၂၀၁၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ဂါးဝစ်က ယင်းနေရာကိုဝင်ယူမည့် ပထမဆုံး အမျိုးသမီးဖြစ်သည်။ ၁၉၆၆ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ကိန်းပွဲတော်များတွင် အသက်ငယ်သည့် ဒိုင်ဥက္ကဌမရှိခဲ့ပေ။ ယခုငယ်ရွယ်သည့်ဂရတ်တာဂါးဝစ်၏ အကဲဖြတ်မှုများကို ကိန်းပွဲတော်တွင်မြင်ရတော့မည်။၁၉၆၆ ခုနှစ်ကိန်းပွဲတော်တွင် အီတလီမင်းသမီး ဆိုဖီယာလိုရန် ဒိုင်အဖွဲ့ကိုဦးဆောင်ခဲ့စဉ်က အသက် ၃၁ နှစ်သာရှိသေးသည်။ ဒိုင်အဖွဲ့တွင်ပါဝင်ကြမည့် အခြားသူများကို ပွဲတော်စီစဉ်သူများက ဆက်မကြေညာဘဲ တရားဝင်အရွေးခံရသည့် ဇာတ်ကားများကိုလည်း မသိရသေးပေ။ ဂါးဝစ်ရိုက်သည့် Barbie ဇာတ်ကားက ၂၀၂၄ ရွှေကမ္ဘာလုံးဆုပေးပွဲ ဆန်ခါတင်စာရင်းတွင် ဇာတ်ဆောင်မင်းသမီးဆု၊ ဒါရိုက်တာဆုအပါအဝင် ဆုကိုးဆုလျာထားခံရသည်။ ပြီးခဲ့သည့်ကိန်းပွဲတော်တွင် ခင်ပွန်းသည်ကိုသတ်မှုဖြင့် စွပ်စွဲခံရသူ စာရေးဆရာမတစ်ဦးအကြောင်း ရိုက်ကူးထားသည့် Anatomy of a Fall ပြင်သစ်ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားက ရွှေအုန်းပင်ဆု ဆွတ်ခူးသွားသည်။ ရွှေအုန်းပင်ဆု (Palme d!Or) သည် ကိန်းနိုင်ငံတကာရုပ်ရှင်ပွဲတော်တွင် အမြင့်ဆုံးဆုဖြစ်ပြီး ၁၉၅၅ ခုနှစ်မှ စတင်ပေးအပ်လာခဲ့သည်။ဒုတိယအမြင့်ဆုံးဆုက Grand…

ယူကရိန်းကိုထောက်ပံ့မည့် ဥရောပသမဂ္ဂ၏ ဒေါ်လာ ၅၀ ဘီလျံ ငွေကြေးအကူအညီကို ဟန်ဂေရီနိုင်ငံက ဗီတိုအာဏာဖြင့် ပယ်ချခဲ့ပြီးနောက် ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားအကြား ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းအတွင်း ဒရုန်းများဖြင့် အပြန်အလှန်တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ယူကရိန်း လေကြောင်းကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့သည် ဒေသ ၁၁ ခု၌ ရုရှား၏ ညအချိန် တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း ဒရုန်း ၃၁ စင်းအနက် အစင်း ၃၀ ကို ပစ်ချနိုင်ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းလေတပ်က ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြား ခဲ့သည်။ ရုရှားကလည်း ယူကရိန်း၏ ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုများကို ဟန့်တားနိုင်ခဲ့ကြောင်း ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်မွန်းလွဲပိုင်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ ၂၀၁၄ ခုနှစ်က ယူကရိန်းထံမှ သိမ်းယူခဲ့သည့် ခရိုင်းမီးယားကျွန်းဆွယ်ပေါ်တွင် ယူကရိန်း၏ ဒရုန်း ၃၂ စင်းကို ပစ်ချခဲ့ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ထိခိုက်ပျက်စီးမှု သို့မဟုတ် ဒဏ်ရာရ၊သေဆုံးမှု ရှိမရှိ ဖော်ပြခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ ရုရှားသည် ခရိုင်းမီးယားဒေသကို ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း အဓိကထောက်ပို့ဆုံမှတ် တစ်ခုအဖြစ် အသုံးချလျက်ရှိသည်။ ကာ့စ်ဒေသတွင်လည်း ရုရှားနယ်နိမိတ်အတွင်းရှိ စခန်းများကို ပစ်မှတ်ထားသည့် ဒရုန်းခြောက်စင်းကို ပစ်ချခဲ့ကြောင်း အစောပိုင်းက ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက အသေးစိတ်အချက်အလက်များမပါဘဲ ထုတ် ပြန်ခဲ့သည်။ ရုရှားနယ်စပ်ဒေသများတွင် ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုများသည် နေ့စဉ်နီးပါး ဖြစ်ပွားလျက်ရှိပြီး ဒရုန်းအစင်းရေ အနည်းနှင့်အများသာ ကွာခြားသည်။ကာ့စ်ဒေသအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ရိုမန်စတာရိုဗွိုက်ကလည်း အဆိုပါဒေသ တွင်နေထိုင်သူများအနေနှင့် စိုးရိမ်ပူပန်ခြင်းမပြုရန် ပြောကြားခဲ့ပြီး တိုက်ခိုက်မှုများဖြစ်ပွားကြောင်း Telegram တွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။ ရုရှား၏မြို့တော် မော်စကိုနှင့် ဆင်ခြေဖုံးရပ်ကွက်များသည်လည်း ယူကရိန်းဒရုန်း…

မြောက်ကိုရီးယားအနေဖြင့် အမေရိကန်ကို နျူကလီးယားဖြင့် တိုက်ခိုက်မည်ဆိုပါက ကင်ဂျုံအွန်အစိုးရအဖွဲ့၏ အဆုံးသတ်ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတအိမ်ဖြူတော်က ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် ထပ်မံသတိ ပေးခဲ့သည်။ ၀ါရှင်တန်တွင် အမေရိကန်-တောင်ကိုရီးယား နျူကလီးယားအတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ပူးတွဲအစီရင်ခံစာတွင် မြောက်ကိုရီးယားအနေဖြင့် တောင်ကိုရီးယားအပေါ် မည်သည့်ပုံစံမျိုးနှင့်မဆို တိုက် ခိုက်ခဲ့မည်ဆိုပါက လျင်မြန်၊သာလွန်ပြီး ပြင်းထန်သည့် တုံ့ပြန်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ အမေရိကန်အနေနှင့် တောင်ကိုရီးယားအား နျူကလီးယားအင်အားအပါအဝင် အမေရိကန်၏ လုပ်နိုင်စွမ်းအပြည့်အဝဖြင့် ကျောထောက်နောက်ခံပြုပြီး တောင်ကိုရီးယားအတွက် ချဲ့ထွင်ထားသော အဟန့်အတားတစ်ခုကို ထောက်ပံ့ပေးမည်ဆိုသည့် မဆုတ်မနစ်သော ကတိကဝတ်ကို ထပ် လောင်းအတည်ပြုကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြခဲ့ သည်။ဧပြီလအတွင်းကလည်း အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒင်သည် မြောက်ကိုရီးယားအနေနှင့် မည်သည့်နျူကလီးယားတိုက်ခိုက်မှုကိုမဆို ပြုလုပ်မည်ဆိုပါက ယင်းသည် မြောက်ကိုရီးယားအစိုးရ၏ အဆုံးသတ်ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟု အလားတူပြင်းထန်သည့် သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလကလည်း အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင်က မြောက်ကိုရီးယားအနေနှင့် အမေရိကန် သို့မဟုတ် အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်များအပေါ် မည်သည့်နျူကလီးယားတိုက်ခိုက်မှု ကိုမဆို ပြုလုပ်မည်ဆိုပါက ကင်အစိုးရအဖွဲ့၏ အဆုံးသတ်ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။ မြောက်ကိုရီးယားသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ၎င်းကိုယ်ကိုယ် ခိုင်မာသည့် နျူကလီးယား အင်အားကြီးနိုင်ငံအဖြစ်ကြေညာခဲ့ပြီး နျူကလီးယားစီမံကိန်းကို မည်သည့်အခါမျှ စွန့် လွှတ်သွားမည်မဟုတ်ကြောင်း ထပ်တလဲလဲ ပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုနျူကလီးယားစီမံကိန်းသည် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ရှင်သန်ရပ်တည်နိုင်ရေးအတွက်မရှိမဖြစ် စီမံကိန်းတစ်ခုအဖြစ် ကင်အစိုးရအဖွဲ့က ယူဆထားသည်။ ပြီးခဲ့သည့်လကလည်း မြောက်ကိုရီးယားသည် ၎င်း၏ ပထမဆုံးစစ်ဘက်သုံး စပိုင်ဂြိုဟ်တုတစ်စင်းကို ပတ်လမ်းအတွင်းသို့ အောင်မြင်စွာ လွှတ်တင်နိုင်ခဲ့ပြီး ထိုဂြိုဟ်တုဖြင့်…

သားကိုဆုံးရှုံးလိုက်ရသဖြင့် ပူဆွေးနေသောဖခင် ဆီးခူးဝူသည် တရုတ်နိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းရှိ တိတ်ဆိတ် နေသောသုသာန်တွင် သူ၏ဖုန်းကို ထုတ်လိုက်ပြီး ဖုန်းကို အုတ်ဂူပေါ်တင်လိုက်ကာ အသံဖမ်းထားသော သား၏အသံကို ဖွင့်လိုက်ပါသည်။ ဖွင့်လိုက်သော စကားလုံးများသည် ဘယ်တော့မှ စကားမပြောတော့သော ကွယ်လွန်သွားသော ကျောင်းသားပြောသည့် စကားလုံးများဖြစ်သည်။ ထိုစကားလုံးများသည် AI ဖြင့် အသက်ဝင်လာသည်။ “ ကျွန်တော့်ကြောင့် အဖေနေ့တိုင်း ကြီးကြီးမားမားထိခိုက်ခံစားနေရတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်သိပါတယ်။ ကျွန်တော့်မှာ အပြစ်ရှိပါတယ်။ အကူအညီလည်း ကင်းမဲ့နေပါတယ်“ ဟု စက်ရုပ်ဆန်နေသော လေသံဖြင့် ရွှမ်းမိုက တည်ငြိမ်စွာပြောနေပါသည်။ “ အဖေ့ရဲ့ဘေးမှာ ကျွန်တော်ဘယ်တော့မှ မရှိနိုင်တော့ဘူးဆိုပေမယ့် ကျွန်တော့်လိပ်ပြာက ဒီလောကမှာ ရှိနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ဘဝလုံး အဖေနဲ့အတူရှိနေပါတယ်”ဟု ပြောသည်။ ဝမ်းနည်းနေသော ဝူနှင့်ဇနီးသည်တို့သည် ဘဝတစ်ပါးသို့ပြောင်းသွားသူများကို ကိုယ်ပွားပုံစံ ဖန်တီးပေးသည့် AI နည်းပညာကို အသုံးပြုမှုများပြားလာသည့် တရုတ်ပြည်သူများထဲတွင် ပါဝင်လာပါသည်။ နောက်ဆုံးတွင်ဝူသည် ကွယ်လွန်သွားသော သားကဲ့သို့ပြုမူသော အစစ်နှင့်တူသော ကိုပွားကိုဖန်တီး လိုသည်။ ဖန်တီးထားသောသားသည် virtual reality တွင် နေထိုင်သူဖြစ်ပါသည်။ “ အစစ်နဲ့ မတ္တာဗာ့( အစစ်နှင့် တူအောင် ကွန်ပျူတာဖြင့်ဖန်တီးထားသော ပတ်ဝန်းကျင်)တို့ကို ချိန် ကိုက်လှုပ်ရှားစေတဲ့အခါ ကျွန်တော့်သားဟာ ကျွန်တော်နဲ့အတူရှိနေတော့မှာပါ” ဟု ဝူက ပြောသည်။ “ကျွန်တော်ဟာ သူ့အဖေဆိုတာ သူသိသွားအောင် သူ့ကို လေ့ကျင့်ပေးနိုင်ပါတယ်”ဟ ု၎င်းကပြောသည်။ ကွယ်လွန်သွားသူ၏ စက္ကန့် ၃၀ စာ အသံမှတ်တမ်းလေးရှိရုံမျှဖြင့် ဒစ်ဂျစ်တယ်လူထောင်ချီ ဖန်တီးနိုင်သည်ဟု တရုတ်ကုမ္ပဏီအချို့က ပြောသည်။ ချစ်ရသူများကို ဆုံးရှုံးခြင်းကြောင့်ယူကျုံးမရဖြစ်နေသော…

ဟိုယခင်က အညာမြေရဲ့ စိုက်ပျိုးရေးအခက်အခက်များကို အဓိကစိန်ခေါ်သည်က ရာသီဥတုနဲ့ စျေးကွက်အတက်အကျသာ ရှိတယ်လို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ ထိုစိန်ခေါ်မှုများကြောင့် စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်နိုင်ခြင်းမရှိတဲ့ အခြေအနေမျိုးတော့ မကြုံတွေ့ရပါဘူး။ တောင်သူတိုင်း သီးနှံကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်မတိုင်မီက နှစ်စဉ်စိုက်ပျိုးနိုင်ခဲ့ပြီး အထွက်နှှုန်းနဲ့ စျေးနှုန်းအတက်အကျသာ စိန်ခေါ်မှုအဖြစ်ကြုံတွေ့ခဲ့ကြပါတယ်။ ပဲစင်းငုံ စျေးကွက်ပျက်လို့ မစိုက်ပျိုးနိုင်ခြင်းကိုတော့ ၂၀၁၇၊ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွေမှာ ကြုံတွေ့ခဲ့ဖူးပါတယ်။ အခုတော့ အညာမြေမှာ တောင်သူများ စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ခြင်း မရှိတဲ့ အခြေအနေ၊ တွေကို ကြုံတွေ့ရမှု ပိုများလာပါတယ်။ သီးနှံစိုက်ပျိုးနိုင်သော်လည်း ရိတ်သိမ်းရန် အခက်အခဲ ကြုံတွေ့ခြင်း ၊ ရောင်းချရန်လမ်းပိုင်းလုံခြုံမှုအားနည်းလာခြင်းတွေ ကြုံတွေ့လာသလို မလုံခြုံမှုကြောင့် နေရပ်ကနေ ယာယီစွန့်ခွာတာတွေ ကြုံတွေ့လာပါတယ်။ ‘ရွာမှာ မနေတာကြာပြီ။ ဘေးနားပတ်ချာလယ်မှာ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတော့ မနေရဲတော့ဘူး။ ရွာမှာ အတော်များများ မနေတော့ဘူး။ မန္တလေးတို့၊ ပခုက္ကူတို့ အမျိုးတွေ ရှိတဲ့ဆီ ပြောင်းနေတာ။ ခုရွာပြန်လာတာလည်း မိသားစု မပါဘူး။ တစ်ယောက်တည်း ခဏပြန်လာတာ။ ငါးရက်လောက်ပဲ ရှိသေးတယ်။ ရွာအခြေအနေ လာကြည့်တာ။ တောင်သူအလုပ်ကတော့ မလုပ်နိုင်ဘူး‘ လို့ မြိုင်မြို့နယ် အရှေ့ပိုင်းမှာ နေထိုင်သူတစ်ဦးကပြောပါတယ်။ ယခုနှစ် သီးနှံစျေးကွက်အခြေအနေတွေက အတက်စျေးမှာ ရှိပါတယ်။ ပဲစင်းငုံတစ်တင်း ကျပ်တစ်သိန်းကျော်၊ နှမ်းတစ်တင်း ကျပ်တစ်သိန်းဝန်းကျင်၊ ပဲတီစိမ်းတစ်တင်း ကျပ်ခြောက်သောင်းဝန်းကျင် နဲ့ မြေပဲအဆန် တစ်ပိဿာ ကျပ်ငါးထောင်ကျော်ပေါက်စျေးရှိပါတယ်။ ဒီစျေးနှုန်းတွေက ယခင်နှစ်တွေထက်စာရင် အများကြီးတက်စျေးရှိပါတယ်။ ရာသီဥတု အနေအထားကလည်း မိုးကောင်းစွာရရှိလို့ စိုက်ပျိုးနိုင်သူ အားလုံးနီးပါး အထွက်ကောင်းမွန်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ယခင်နှစ်များက…

၂၀၁၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလလယ်က တရုတ်နိုင်ငံဝူဟန်မြို့မှကပ်ရောဂါအသွင်နဲ့ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းပျံ့နှံ့ခဲ့တဲ့ကိုဗစ်-၁၉ ဟာတစ်ကျော့ပြန်ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ဒီဇင်ဘာ ၁၄ ရက်အထိကမ္ဘာပေါ်မှာကိုဗစ်ကူးစက်သူ ၆၉၉ သန်းနဲ့ကိုဗစ်ကြောင့်သေဆုံးသူ ၆ ဒသမ ၉ သန်းရှိခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှာကိုဗစ်-၁၉ ဖြစ်ပွားသူ ၆၄၁၃၈၃ ဦး၊ ကိုဗစ်ကြောင့်သေဆုံးသူ ၁၉၄၉၅ ဦးရှိခဲ့ပြီပဲဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက်စင်ကာပူ ကိုဗစ် -၁၉ သတင်းအရကိုရိုနာဗိုင်းရပ် (covid-omicronXBB) ဗားရှင်းအသစ်ဟာ ကွဲပြားသလို လူကိုသေစေနိုင်ပြီး ကောင်းစွာသိရှိဖို့မလွယ်ကူတာကြောင့် လူတိုင်းနှာခေါင်းစည်းတပ်ဆင်ဖို့ အကြံပြုလာပါတယ်။ အိုမီခရွန်(omicronXBB)မျိုးကွဲအသစ်ရဲ့လက္ခဏာတွေကချောင်းဆိုးတာမရှိ၊ အဖျားမရှိလို့ပေါ့ဆကြပါတယ်။ အများအားဖြင့်အဆစ်နာခြင်း၊ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊လည်ပင်းနာခြင်း၊အပေါ်ပိုင်းပါနာခြင်း၊နမိုးနီးယား၊ အစာစားချင်စိတ်မရှိခြင်းတို့ဖြစ်ကြပါတယ်။ကိုဗစ်အိုမီရွန်(XBB)မျိုးကွဲဟာငါးဆပြင်းထန်ပြီးဒယ်တာ(Delta)မျိုးကွဲထက်သေဆုံးနူန်းပိုမိုမြင့်မားပါတယ်။ ရောဂါဟာပြင်းထန်မှုရောက်ရှိဖို့ အချိန်တိုပြီး တစ်ခါတစ်ရံမှာထင်ရှားတဲ့လက္ခဏာများမပြတတ်ပါဘူး။ အဆိုပါဗိုင်းရပ်အမျိုးအစားဟာအာခေါင်(nasopharynx)ခံတွင်းဝမှာမနေထိုင်ဘဲ အချိန်တိုအတွင်းအဆုတ်ကိုတိုက်ရိုက်သက်ရောက်ပါတယ်။ ကိုဗစ်အိုမီခရွန်(XBB)နဲ့ရောဂါအမည်တပ်ထားတဲ့လူနာအများအပြားကိုနောက်ဆုံးမှာအဖျားမရှိ၊နာကျင်မှုမရှိလို့ခွဲခြားသတ်မှတ်ခဲ့ပေမဲ့ ဓာတ်မှန်ရလဒ်များကအပျော့စားရင်ခေါင်းအဆုတ်ရောင်ခြင်းပြသခဲ့ပါတယ်။ နှာခေါင်းတို့ဖတ်(Nasal swab)စမ်းသပ်မှုများဟာ ကိုဗစ်အိုမီခရွန်(XBB)အတွက်အချက်လက္ခဏာရလဒ်များမကြာခဏပေးပြီးတိုးပွားလာပါတယ်။အဆိုပါဗိုင်းရပ်ဟာရပ်ရွာအတွင်းပျံ့နှံ့နိုင်ပြီးအဆုတ်ကိုတိုက်ရိုက်ကူးစက်နိုင်ကာပြင်းထန်တဲ့အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာဖိစီးမှုဖြစ်စေနိုင်တဲ့ဗိုင်းရပ်အဆုတ်ရောင်ရောဂါဖြစ်စေပါတယ်။ ကိုဗစ်(covid omicron XBB) ဟာအလွန်ကူးစက်လွယ်တယ်။ အလွန်ပြင်းထန်ပြီးသေစေနိုင်တဲ့အကြောင်းဖြစ်ပါတယ်။ လူစုလူဝေးရှိတဲ့နေရာများကိုရှောင်ကြည်ခြင်း၊ ပွင့်လင်းရာသီတွေမှာယူတစ်ဦးနဲ့တစ်ဦးခြောက်ပေခွာခြင်း၊နှာခေါင်းစည်းတပ်ခြင်း၊ လက်ကိုရေ၊ဆပ်ပြာတို့နဲ့စက္ကန့် ၂၀ ကျော်ကြာပွတ်တိုက်ဆေးကြောခြင်း၊လူစုလူဝေးရှောင်ခြင်း၊လေဝင်လေထွက်ကောင်းအောင်စီမံခြင်းတို့လိုအပ်ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးနှစ်ကြိမ်နဲ့ထပ်ဆင်မြှင့်ကာကွယ်ဆေး နှစ်ကြိမ်ထိုးနှံဖို့လိုပါတယ်။ ကိုဗစ်ဖြစ်စဉ်ကိုကြည့်ရင် ရောဂါပိုးဝင်ရောက်ပြီး အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာလက္ခဏာများ၊ တုပ်ကွေးလက္ခဏာများခံစားရပြီးတစ်ပတ်နှစ်ပတ်အတွင်းသက်သာသွားပေမဲ့ ဗိုင်းရပ်ပိုးကို(PCR)နည်းနဲ့တစ်လအတွင်းဆက်လက်တွေ့ရှိနိုင်တယ်။ အချို့လူနာတွေဟာ ကိုဗစ်ဖြစ်ပြီး သုံးလ၊ခြောက်လကြာအောင်ရောဂါပိုးမတွေ့ရှိပေမဲ့ ရောဂါလက္ခဏာများခံစားနေရတာကိုတွေရှိရတယ်။ တစ်ကိုယ်လုံးနုံးချည့်နေခြင်း၊ အဆစ်အမြစ်များနာကျင်ခြင်း၊ကြွက်သားများအားနည်းခြင်း၊မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ချောင်းဆိုးခြင်း၊အောက်ဆီဂျင်ရှူဖို့လိုအပ်ခြင်း၊ရင်တုန်ခြင်း၊ဆံပင်ကျွတ်ခြင်း၊သွေးကြောပိတ်ဆို့ခြင်းနဲ့ နာတာရှည်ကျောက်ကပ်များအားနည်းခြင်းကိုခံစားရပါတယ်။ဦးနှောက်အာရုံကြောနဲ့စိတ်ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာဝေဒနာတွေဖြစ်တဲ့ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းခြင်း၊ အိပ်မပျော်ခြင်း၊စိတ်ပူပင်သောကများပြီးစိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါကာလအတွင်းဆုံးရူံးမှုများအတွက်စိတ်ဖိစီးမှုများခြင်းတို့ခံစားရကြောင်း တွေ့ရှိရပါတယ်။ ကိုဗစ်-၁၉နောက်ဆက်တွဲလက္ခဏာများမှာ ဦးနှောက်အာရုံကြောဆိုင်ရာအသိဉာဏ်အားနည်းမှုကိုတရုတ်နိုင်ငံမှာပြုလုပ်တဲ့သုတေသနစာတမ်းမှာ ကိုဗစ် – ၁၉ရောဂါဖြစ်ပွားပြီးအသက်ရှင်ကျန် ရစ်သူသုံပုံတစ်ပုံမှာ‌တွေ့ရှိရကြောင်း ဖော်ပြထားပါတယ်။ သုတေသနများရဲ့ ဦးနှောက်စွမ်းရည်ကျဆင်းမှု ၃၂ ရာခိုင်နှုန်း၊မှတ်ဉာဏ်ချို့ယွင်းမှု ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ အာရုံမစူးစိုက်နိုင်မှု ၂၁ ရာခိုင်နှုန်းတွေ့ရှိရပါတယ်။ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါဖြစ်ထားတဲ့လူတစ်သန်းကို ရောဂါကူးစက်ခံစားရခြင်းမရှိတဲ့သူများနဲ…

(၁)အင်ဖလေးရှင်း (Inflation) ဟုခေါ်သည့် ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်ခြင်း၊ ငွေကြေးဖောင်းပွခြင်းအခြေအနေတို့ကို နေ့စဉ်ရင်ဆိုင်ကြုံနေရသဖြင့် အမေရိကန်နိုင်ငံသူ နိုင်ငံသားတို့စိုးရိမ်သောကများရှိနေကြသည်။ အင်ဖလေးရှင်းပြဿနာကို ဖြေရှင်းရင်း လမ်းစပျောက်နေသည့် အမေရိကန် စီးပွားရေးအဆောက်အအုံထဲ၌ ကုန်ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်နေမှုအပေါ် ကွဲပြားခြားနားသောအယူအဆများလည်း ရှိနေသည်။ သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒင်က ဈေးနှုန်းများကြီးမြင့်နေရခြင်းသည် လောဘကြီးသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ထပ်ခါတလဲလဲပြောနေသည်။ အင်ဖလေးရှင်းနှင့်ပတ်သက်၍ လူအများနားလည်အောင် အသိပညာပေးရာတွင် အကြောင်းတရားသည် တစ်မျိုးတည်း၊ တစ်ချက်တည်း မဟုတ်သည်ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစား၍သတိပေးထားသင့်သည်။ ပုဂ္ဂလိကတစ်ဦးချင်း၊ လုပ်ငန်းတစ်ခုချင်း၏ လုပ်ဆောင်ချက်များပေါ်တွင်သာ မူတည်၍ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းမဟုတ်။ ၁၉၇၁ ခုနှစ်ကတည်းက အမေရိကန်တို့တွေ့ကြုံကျင့်သားရနေခဲ့ပြီးဖြစ်သည့် အစိုးရအမိန့်ဖြင့်ထုတ်ဝေအသုံးပြုခွင့်ပေးထားသည့် ငွေစက္ကူစနစ် (Fiat money system )ကြောင့်လည်း မဟုတ်ပေ။ ထိုမီဒီယာများတွင်မူ ဈေးနှုန်းများ အဆက်မပြတ်မြင့်တက်နေခြင်းသည် ဇိမ်ခံကုန်ပစ္စည်းများပေါ်တွင် အသုံးအစွဲအလွန်အမင်းများပြားမှုကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု အပြစ်တင်ဖော်ပြထားသည်ကိုတွေ့ရသည်။ အမှန်မှာ ကုန်ပစ္စည်းတစ်မျိုး၊ ကဏ္ဍတစ်ခုတွင် စားသုံးသူဝယ်လိုအားတိုးလာခြင်းသည် စီးပွားရေးအဆောက်အအုံအတွင်းရှိ သက်ဆိုင်ရာကဏ္ဍတွင်သာ ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်လာနိုင်သည်။ အမေရိကန်စီးပွားရေးအဆောက်အအုံအတွင်းရှိ ကဏ္ဍအားလုံးတွင် စျေးနှုန်း များ မြင့်တက်လာခြင်းမှာမူ ဗဟိုဘဏ် (Federal Reserve) က အသုံးပြုသည့် ငွေကြေးမူဝါဒ၏ အကျိုးဆက်ရလဒ်သာဖြစ်သည်ဟု ထောက်ပြကြသည်။ (၂)အစိုးရအဖွဲ့အစည်းမှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် မီဒီယာသမားများက ကုန်ပစ္စည်းဈေးနှုန်းများသည် ကိုဗစ်လော့ဒေါင်းမချခင်အချိန်ကထက် ပို၍မြင့်မားနေသည်ဟုဆိုကြသည်။ တုံ့ပြန်ပြောဆိုချက်များလည်းရှိသည်။ ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်သည့်တိုင် ဝယ်ယူစားသုံးသူများသည် လွန်ခဲ့သော နှစ် ၃၀ ကထက် ပိုမိုမြင့်မားသော ကုန်ပစ္စည်းအရည်သွေးကို ရရှိနေကြသည်ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ကုန်ပစ္စည်းများအရည်အသွေး တိုးတက်လာခြင်းမှာ ဈေးကွက်ကေ မာင်းနှင်တွန်းအားပေးနေသည့် တီထွင်ဆန်းသစ်မှုများကြောင့်ဖြစ်၏။ အကယ်၍ အမေရိကန်စီးပွားရေးအဆောက်အအုံအတွင်း၌ အစိုးရခွင့်ပြုချက်ဖြင့်ထုတ်ဝေအသုံးပြုခွင့် ပေးထားသည့် ငွေစက္ကူစနစ်အစား လွတ်လပ်သောစျေးကွက်ပုံစံ ပြည့်ပြည့်ဝဝရှိသည့် ငွေကြေးစနစ်တစ်ခု…

ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့၊ ဖလမ်း ဆောင်(၂)လမ်း၊လမ်းသွယ် ၈၂ တွင် ဒီဇင်ဘာလ ၁၅ ရက် မွန်းလွဲပိုင်းက မိုးပျံအမြန်လမ်း တည်ဆောက်နေသည့်ကရိန်းကားချွတ် ယွင်း မှုကြောင့် လမ်းလျှောက် သွားနေသူမြန်မာ လုပ်သား တစ်ဦးသေဆုံးကာ တစ်ဦးဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ ကရိန်းကားဖြင့် သံပုံးကိုပြောင်းရွှေ့ရန် ဆွဲတင်နေစဉ် သံပုံးပြုတ်ကျသွားခြင်းကြောင့် ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းခွင်၌ လမ်းလျှောက် လာသူ မြန်မာလုပ်သားနှစ်ဦးအား ထိခိုက်မိ ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ကရိန်းကားချွတ်ယွင်းပြီး သံပုံးပြုတ်ကျ ကာထိခိုက်မှုကြောင့် အသက် ၃၅ နှစ်အရွယ် မြန်မာ လုပ်သားထိန်မင်းလွင် (သို့) ထင်မင်း လင်း ဆိုသူမှာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိကာ သေ ဆုံးခဲ့ရပြီး အသက် ၄၄ နှစ်အရွယ် ကျော် ကျော် ဆိုသူ ဒဏ်ရာရရှိသည့်အတွက် PMG ဆေးရုံသို့ ပို့ဆောင်ထားကြောင်းသိရသည်။ ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်ခွင်အသီးသီး တွင ်ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နေကြသူများ၊ဖြတ် သွားဖြစ်လာသူများ အနေဖြင့် ဆောက်လုပ် ရေးယန္တရား အပိုင်းအစများမှာ ပြုတ်ကျတတ် သည့်အတွက် အထူးသတိထား သွားလာကြဖို့ လိုအပ်ကြောင်း မြန်မာပြည်သားများအရေး ပူးတွဲလှုပ်ရှားမှုကော်မတီ (JACBA)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးမိုးကြိုးက ပြောကြားသည်။ “ဖြစ်စဉ်က ဘန်ကောက်မြို့တော် ဖလန်း ဆောင် အမှတ်၂ မြို့နယ်ဧရိယာထဲမှာ ဖြစ်တာပါ၊ဖြစ်ချင်တော့ လမ်းလျှောက် လာတဲ့မြန်မာ နှစ်ဦးမှာ ချွတ်ယွင်းတဲ့ ကရိန်း ကားရဲ့အပိုင်းအစတွေ ထိခိုက်ပြီးတော့ မြန် မာ တစ်ဦးသေဆုံးပြီးတော့ တစ်ဦးကဒဏ်ရာ ရတာပေါ့၊သေသူရောဒဏ်ရာရသူရော ထိုင်း ဥပဒေပါ လျော်ကြေး နစ်နာကြေးတွေ အပြည့် အဝ…