ကချင်ပြည်နယ် အင်းတော်ကြီးအိုင်တွင် အာရှရေပျော်ငှက်စာရင်းအရ ငှက်ကောင်ရေ နှစ်သောင်းကျော် ကောက်ယူရရှိကြောင်း ငှက် စာရင်းကောက်ယူသူများက ပြောကြားသည်။
ငှက်မျိုးစိတ် ၄၃ မျိုးတွင် ဌာနေငှက် ၁၈ မျိုး၊ ဆောင်းခိုငှက် ၂၅ မျိုး ကောက်ယူခဲ့ပြီး ဒေသတွင်း ငှက်ကောင်ရေ ၆၀၀၀ ဝန်းကျင်နှင့် ဆောင်းခိုငှက် ၁၅၀၀၀ ကျော်၊ စုစုပေါင်း ကောင်ရေ နှစ်သောင်းတစ်ထောင်ဝန်းကျင်ကို ကောက်ယူရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ငှက်စာရင်းကောက်ယူသည့်အဖွဲ့တွင် ပါဝင်ခဲ့သူတစ်ဦးက “မျိုးစိတ်အရပဲ ကောက် နိုင်တယ်။ နှစ်တိုင်းလို အဖွဲ့စုံ၊ ပညာရှင်စုံတော့ မကောက်နိုင်တော့ဘူး။ ဒီနှစ်တော့ မိုးအထွက် နောက်ကျတော့ ဆောင်းခိုငှက်အဝင် နောက် ကျကြတယ်”ဟု ဆိုသည်။
အင်းတော်ကြီးအင်းတွင်အင်းရှေ့၊ အင်း နောက်၊ အင်းတော်ကြီးချောင်းဝန်းကျင်နှင့် ယင်းဝဲယာအဖွဲ့လေးဖွဲ့ဖြင့် ကောက်ယူခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
ဒေသတွင်းနှင့် ပြင်ပမှ အင်းတော်ကြီး အိုင်ကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်နေသည့် အ ဖွဲ့များ၏ကွင်းဆင်းချက်များအရ မိုင်းနောင် ချောင်းဖျားဝန်းကျင်၊ မိုင်းနောင်နှင့် အင်းတော် ကြီးမြို့ကြား၊ ညောင်ပင်ကျေးရွာအထက်ပိုင်း နှင့် အင်းတော်ကြီး ဇီဝအဝန်းနယ်မြေ တစ် စိတ်တစ်ပိုင်း ပါဝင်နေသည့် နန့်တိန်းချောင်း ဖျားတစ်ကြောတွင်လည်း တရားမဝင် ရွှေတူး ဖော်မှုများကို လုပ်ငန်းရှင်များက လက်နက် ကိုင်အဖွဲ့ပေါင်းစုံကို တရားမဝင်ငွေပေးကာ လုပ်ကိုင်နေကြကြောင်း သိရသည်။
အင်းတော်ကြီးဒေသတွင် ရွှေတူးဖော်မှု များကို ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်းတွင် စတင် လုပ်ဆောင်လာခဲ့ပြီးနောက် သဘာဝတော တောင်များ ပျက်စီးခြင်း၊ လယ်ယာမြေများ ပျက်စီးခြင်း၊ ငါးမျိုးစိတ်များ ရှားပါးလာခြင်း နှင့် အခြားဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို ရင်ဆိုင် နေရကြောင်း ဒေသခံများက ဆိုသည်။
အင်းရေသောက်သုံးနေသည့် ဒေသခံ များမှာ အင်းရေမသောက်ရဲသည့် အခြေအ နေ၊ မသောက်နိုင်သည့်အခြေအနေသို့ ရောက် ရှိသွားကြောင်း၊ လယ်မြေများ ထိခိုက်လာခြင်း၊ ငါးရှားပါးခြင်း၊ သစ်ကောင်း၊ ၀ါးကောင်းများ ရှားပါးလာခြင်းများ ဆယ်စုနှစ်အတွင်း တဖြည်း ဖြည်းကြုံတွေ့လာရကြောင်း မိုင်းနောင်ကျေး ရွာ နှင့် မမုံကိုင်ကျေးရွာဒေသခံများက ဆို သည်။
အင်းတော်ကြီးအိုင်ကို ၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇွန် ၁၄ ရက်တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် ကျင်းပသည့် ၂၉ ကြိမ်မြောက် UNESCO ဇီဝအဝန်း နယ် မြေများအစည်းအဝေးတွင် အင်းတော်ကြီး ဘေးမဲ့တောနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသအား ဇီဝ အဝန်းနယ်မြေအဖြစ် အတည်ပြုသတ်မှတ်ခဲ့ ကြောင်း သိရသည်။ ထွန်းလင်းအောင်